157. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego
22 stycznia 2020
Dziś przypada 157. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego. W Płocku 22 stycznia 1863 r. powstańcy podjęli atak na posterunek carskiej policji w odwachu. Z tej okazji odbyły się na terenie miasta uroczystości patriotyczne upamiętniające powstańców styczniowych i gen. Zygmunta Padlewskiego - naczelnika Powstania Styczniowego na Mazowszu.
Płock zapisał swoją kartę w historii tego zrywu narodowego. Tu planowano utworzyć siedzibę Rządu Narodowego po zdobyciu miasta i wyparciu stacjonujących oddziałów rosyjskich. Do walk w Płocku przystąpiło około 400 powstańców pod wodzą naczelnika wojskowego województwa płockiego Kazimierza Konrada Bończy-Błaszczyńskiego. Ataki na odwach, koszary rosyjskie i magazyny wojskowe załamały się wobec przewagi nieprzyjaciela. Płocka nie udało się zdobyć powstańcom.
Podczas Powstania Styczniowego władze carskie dokonywały także w Płocku masowych egzekucji. 15 maja 1863 roku zostali straceni: Gustaw Ćwirko, Wojciech Kuśmierski, Dyonizy Jarzyński, Marjan Woliński, Walerian Ostrowski, Michał Maj i inni powstańcy, a wśród nich Zygmunt Padlewski (28 lat), który od stycznia 1863 był naczelnikiem Warszawy oraz naczelnikiem powstania w guberni płockiej. Gen. Padlewski został ujęty przez władze rosyjskie 21 kwietnia pod Borzyminem niedaleko Rypina, a następnie skazany na karę śmierci. Był więziony w więzieniu przy obecnej ul. Sienkiewicza (znajduje się tu tablica pamiątkowa) i rozstrzelany za miastem, za ówczesnymi rogatkami płońskimi (obecnie główna brama wjazdowa do Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica).
W miejscach związanych z Powstaniem Styczniowym w Płocku uczniowie oraz przedstawiciele Urzędu Miasta Płocka złożyli wieńce i zapalili znicze w imieniu mieszkańców. Nauczyciele historii przypomnieli wydarzenia sprzed 157 lat.
Mogiły powstańców styczniowych znajdują się na płockich nekropoliach. Grób sanitariuszki Aleksandry Krzyżanowskiej - na cmentarzu przy Al. Kobylińskiego w południowej części nekropoli, a kolejne groby powstańców styczniowych są umiejscowione w części północnej. Cześć pamięci powstańcom oddali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 18.
Grób powstańców styczniowych poległych w czasie szturmu na odwach i podczas walk w Płocku znajduje się na cmentarzu garnizonowym przy ul. Norbertańskiej. Cześć pamięci powstańcom oddali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 12 oraz Zespołu Szkół Technicznych.
Głowne uroczystości odbyły się przy Krzyżu Bohaterów Powstania Styczniowego, który znajduje się przy al. Piłsudskiego - w miejscu rozstrzelania przez żołnierzy carskich gen. Zygmunta Padlewskiego (obok budynku ZUS) i płockich powstańców. Cześć pamięci powstańcom oddali w imieniu mieszkańców i prezydenta Miasta Płocka - Agnieszka Harabasz, dyrektor wydziału edukacji UMP wraz z pracownikami Referatu Kultury, radni, delegacja reprezentująca Senatora Marka Martynowskiego oraz uczniowie płockich szkół. Poczet sztandarowy wystawiła Szkoła Podstawowa nr 3, natomiast wartę honorową wystawili uczniowie I LO PUL w Płocku.
Powstanie Styczniowe, największe polskie powstanie narodowe w XIX wieku, było zbrojnym wystąpieniem przeciwko Rosji osłabionej po porażce w wojnie krymskiej. Jego wybuch poprzedzony był wieloma manifestacjami patriotycznymi Polaków, które były krwawo tłumione przez imperium rosyjskie. Pobór Polaków do wojska rosyjskiego przyspieszył ogłoszenie przez Tymczasowy Rząd Narodowy manifestu powstańczego, wzywającego do walki. W noc wybuchu powstania imperium rosyjskie dysponowało stutysięczną armią wobec zaledwie około 6000 tysięcy powstańców. Wojsko polskie było wspomagane przez Polaków ze wszystkich zaborów, emigrację, a także przedstawicieli innych narodów, jednak wobec przewagi wroga byli praktycznie bezsilni. Powstanie Styczniowe zakończyło się wiosną 1864 roku i pochłonęło około 30 tysięcy walczących w powstaniu. Do Królestwa Polskiego wkroczyło ok. 400 tysięcy żołnierzy rosyjskich. W trakcie powstania rozpoczęły się akcje pacyfikacje, szczególnie dotkliwe dla dworów i plebanii. Trwały wzmożone aresztowania i wyroki śmierci orzekane przez sądy wojskowe. Często zamieniano egzekucję na katorgę lub wieloletnie zesłanie na Sybir.
W miejscach związanych z Powstaniem Styczniowym w Płocku uczniowie oraz przedstawiciele Urzędu Miasta Płocka złożyli wieńce i zapalili znicze w imieniu mieszkańców. Nauczyciele historii przypomnieli wydarzenia sprzed 157 lat.
Mogiły powstańców styczniowych znajdują się na płockich nekropoliach. Grób sanitariuszki Aleksandry Krzyżanowskiej - na cmentarzu przy Al. Kobylińskiego w południowej części nekropoli, a kolejne groby powstańców styczniowych są umiejscowione w części północnej. Cześć pamięci powstańcom oddali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 18.
Grób powstańców styczniowych poległych w czasie szturmu na odwach i podczas walk w Płocku znajduje się na cmentarzu garnizonowym przy ul. Norbertańskiej. Cześć pamięci powstańcom oddali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 12 oraz Zespołu Szkół Technicznych.
Głowne uroczystości odbyły się przy Krzyżu Bohaterów Powstania Styczniowego, który znajduje się przy al. Piłsudskiego - w miejscu rozstrzelania przez żołnierzy carskich gen. Zygmunta Padlewskiego (obok budynku ZUS) i płockich powstańców. Cześć pamięci powstańcom oddali w imieniu mieszkańców i prezydenta Miasta Płocka - Agnieszka Harabasz, dyrektor wydziału edukacji UMP wraz z pracownikami Referatu Kultury, radni, delegacja reprezentująca Senatora Marka Martynowskiego oraz uczniowie płockich szkół. Poczet sztandarowy wystawiła Szkoła Podstawowa nr 3, natomiast wartę honorową wystawili uczniowie I LO PUL w Płocku.
Powstanie Styczniowe, największe polskie powstanie narodowe w XIX wieku, było zbrojnym wystąpieniem przeciwko Rosji osłabionej po porażce w wojnie krymskiej. Jego wybuch poprzedzony był wieloma manifestacjami patriotycznymi Polaków, które były krwawo tłumione przez imperium rosyjskie. Pobór Polaków do wojska rosyjskiego przyspieszył ogłoszenie przez Tymczasowy Rząd Narodowy manifestu powstańczego, wzywającego do walki. W noc wybuchu powstania imperium rosyjskie dysponowało stutysięczną armią wobec zaledwie około 6000 tysięcy powstańców. Wojsko polskie było wspomagane przez Polaków ze wszystkich zaborów, emigrację, a także przedstawicieli innych narodów, jednak wobec przewagi wroga byli praktycznie bezsilni. Powstanie Styczniowe zakończyło się wiosną 1864 roku i pochłonęło około 30 tysięcy walczących w powstaniu. Do Królestwa Polskiego wkroczyło ok. 400 tysięcy żołnierzy rosyjskich. W trakcie powstania rozpoczęły się akcje pacyfikacje, szczególnie dotkliwe dla dworów i plebanii. Trwały wzmożone aresztowania i wyroki śmierci orzekane przez sądy wojskowe. Często zamieniano egzekucję na katorgę lub wieloletnie zesłanie na Sybir.
Konsekwencją klęski powstania były represje ze strony cara Aleksandra II Romanowa, polegające na totalnej unifikacji Królestwa Polskiego z Cesarstwem Rosyjskim oraz wynarodowieniem i rusyfikacją ludności polskiej. Polaków usuwano z wszelkich urzędów i zastępowano Rosjanami. Klęska powstania to śmierć tysięcy ludzi w stoczonych 1200 bitwach i potyczkach partyzanckich. Częste były konfiskaty majątków. Wprowadzono zakaz prowadzenia działalności polskiej, zakaz zrzeszania i stowarzyszania się. Polacy nie mogli prowadzić jakiejkolwiek działalności społeczno-kulturalnej oraz politycznej. Skasowano zakony i odebrano majątki ziemskie Kościołowi. Nastąpiła rusyfikacja instytucji i urzędów. Polski charakter zachowały tylko trzy instytucje: kolej warszawsko-wiedeńska, teatry warszawskie i Towarzystwo Kredytowe Ziemskie. Pozostałe instytucje zostały zlikwidowane, podporządkowane Rosji lub obsadzone przez urzędników rosyjskich. Język rosyjski stał się językiem urzędowym.
K. Kozłowski
K. Kozłowski
