Branka i szturm na odwach
19 stycznia 2013
Na rozkaz margrabiego Aleksandra Wielopolskiego carscy żołnierze przeprowadzili brankę. Zabiły dzwony w katedrze. Polskie oddziały powstańcze zaatakowały odwach, ale szturm na carska strażnicę zakończył się niepowodzeniem. Dziś Płock rozpoczął plenerową inscenizacją obchody 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego.
W rolę powstańców wcieliły się grupy rekonstrukcyjne z Przasnysza i Mochowa, rolę obrońców posterunku policji, w mundurach carskich żołnierzy, odgrywali rekonstruktorzy z Radomia. Przymusowo wcielanych do wojska Polaków odegrali licealiści z płockiego liceum wojskowego.
Obroną odwachu i płockim garnizonem dowodził carski generał, w rolę którego wcielił się Piotr Bała, będący także narratorem całej inscenizacji. Jej scenariusz napisał ks. Grzegorz Mierzejewski. Mimo siarczystego mrozu i padającego od rana śniegu spora grupa płocczan zgromadzona na pl. Narutowicza długo oklaskiwała uczestników inscenizacji.
Mieszkańców Płocka na inscenizację zaprasili wspólnie prezydent Płocka Andrzej Nowakowski i Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.
Przypomnijmy, że w okresie Powstania Styczniowego Płock miał być siedzibą mającego się ujawnić Rządu Narodowego. Oswobodzenie miasta miało również ważne znaczenie strategiczne. Przy sprzyjającym rozwoju powstania można było liczyć na wyrzucenie wojsk carskich z północno-zachodniej części Królestwa Polskiego, między prawym brzegiem Wisły a kordonem pruskim. Niestety atak powstańców na garnizon rosyjski w nocy z 22/23 stycznia 1863 r. w Płocku został odparty. Rosjanie nie dali się zaskoczyć, a powstańcy dodatkowo zostali zdradzeni. W ciągu następnych dni carscy żołnierze wyłapali blisko 150 Polaków biorących udział w szturmie na odwach. W dniu 15 maja 1863 roku został rozstrzelany w Płocku generał Zygmunt Padlewski, powstańczy naczelnik województwa płockiego.
Obroną odwachu i płockim garnizonem dowodził carski generał, w rolę którego wcielił się Piotr Bała, będący także narratorem całej inscenizacji. Jej scenariusz napisał ks. Grzegorz Mierzejewski. Mimo siarczystego mrozu i padającego od rana śniegu spora grupa płocczan zgromadzona na pl. Narutowicza długo oklaskiwała uczestników inscenizacji.
Mieszkańców Płocka na inscenizację zaprasili wspólnie prezydent Płocka Andrzej Nowakowski i Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.
Przypomnijmy, że w okresie Powstania Styczniowego Płock miał być siedzibą mającego się ujawnić Rządu Narodowego. Oswobodzenie miasta miało również ważne znaczenie strategiczne. Przy sprzyjającym rozwoju powstania można było liczyć na wyrzucenie wojsk carskich z północno-zachodniej części Królestwa Polskiego, między prawym brzegiem Wisły a kordonem pruskim. Niestety atak powstańców na garnizon rosyjski w nocy z 22/23 stycznia 1863 r. w Płocku został odparty. Rosjanie nie dali się zaskoczyć, a powstańcy dodatkowo zostali zdradzeni. W ciągu następnych dni carscy żołnierze wyłapali blisko 150 Polaków biorących udział w szturmie na odwach. W dniu 15 maja 1863 roku został rozstrzelany w Płocku generał Zygmunt Padlewski, powstańczy naczelnik województwa płockiego.
Program uroczystości:
Poniedziałek, 21 stycznia
- sesja naukowa w TNP przy pl. Narutowicza 8, godz. 17
W programie spotkania referaty:
dr Marian Chudzyński „Płock i ziemia płocka przed wybuchem postania styczniowego 1861-1862”
dr Grzegorz Gołębiewski „Przebieg powstania 1863-1864 w Płocku i na terenie guberni płockiej”
prof. dr hab. Anna Maria Stogowska „Edward Jurgens a powstanie styczniowe”
film Krzysztofa Zadrożnego „Powstanie styczniowe na ziemi gąbińskiej i gostynińskiej”
Wtorek, 22 stycznia
- złożenie kwiatów przez uczniów szkół pod Krzyżem Powstańców Styczniowych przy al. Piłsudskiego, pod mogiłą powstańców styczniowych na Cmentarzu Garnizonowym przy ul. Norbertańskiej, pod mogiłą zbiorową powstańców styczniowych i grobie sanitariuszki Krzyżanowskiej z powstania styczniowego na nekropolii przy al. Kobylińskiego oraz pod tablicą upamiętniająca uwięzienie gen. Zygmunta Padlewskiego przy ul. Sienkiewicza 22. Początek – godz. 11
- uroczystości przy Płycie Nieznanego Żołnierza z udziałem wojska, godz. 12
- otwarcie wystawy „Gorzka chwała. Cieniom Stycznia 1863 r.” - Muzeum Mazowieckie, ul. Tumska 8, godz. 13
- złożenie kwiatów i modlitwa przy Krzyżu Bohaterów Powstania Styczniowego, al. Piłsudskiego, wejście za ZUS-em, godz. 16
- koncert Orkiestry Wojskowej z Torunia i spektakl „Płonące cyfry 1863” - Teatr Dramatyczny, Nowy Rynek 11, godz. 17
Środa, 23 stycznia
- rozstrzygnięcie powiatowego konkursu historycznego dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych „Śladami Zygmunta Padlewskiego i powstania styczniowego w Płocku” - Książnica Płocka, ul. Kościuszki 6, godz. 10
Organizatorami uroczystości są: Urząd Miasta Płocka, Muzeum Mazowieckie, Książnica Płocka, Teatr Dramatyczny, Towarzystwo Naukowe Płockie, Wojskowa Komenda Uzupełnień w Płocku, ZHP i ZHR, Gimnazjum nr 5 im. generała Zygmunta Padlewskiego, 4 Pułk Saperów z Kazunia, LO im. 4 Pułku Strzelców Konnych, grupy rekonstrukcyjne z Radomia, Przasnysza i Mochowa
opr. K. Kozłowski
