- Aktualne wydarzenia i wiadomości z Płocka
- Aktualności
- Reprint monografii historycznej Płocka bł. abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego
Reprint monografii historycznej Płocka bł. abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego
15 marca 2013
Licząca ponad 700 stron monografia nosi tytuł „Płock. Monografja historyczna, napisana podczas wojny wszechświatowej, oprawiona i uzupełniona w roku 1930” (pisownia oryginalna). Stanowi reprint wydania drugiego z 1930 roku, wydanego wówczas przez Wydawnictwo Braci Detrychów w Płocku (pierwsze wydanie miało miejsce w roku 1917). Jej autorem jest bł. abp Antoni Julian Nowowiejski, biskup płocki w latach 1908-1941, z zamiłowania historyk, męczennik „brunatnego” totalitaryzmu. Za tę publikację w 1931 r. otrzymał doktorat „honoris causa” Uniwersytetu Warszawskiego.
Zdaniem ks. kan. Stefana Cegłowskiego, dyrektor Muzeum Diecezjalnego im. bł. abpa A.J. Nowowiejskiego w Płocku, dzieło niewiele straciło na aktualności: - Monografia Płocka bł. abpa Antoniego J. Nowowiejskiego stanowi rzetelne i obszerne opracowanie historyczne. Jego autor opierał się na materiałach źródłowych, z których wiele nie dotrwało do współczesności. Dla historyków dzieło to jest wprost bezcenne, po wojnie było traktowane jak przysłowiowy „biały kruk”. Nie ma innego, lepszego kompendium wiedzy historycznej o Płocku i Mazowszu od XII wieku po rok 1930. Wciąż jest na nie zapotrzebowanie. Wydanie reprintu było możliwe dzięki bardzo dobrej współpracy z Płockim Instytutem Wydawniczym - podkreśla ks. Cegłowski.
Autor monografii opisuje dzieje Płocka i Mazowsza od XII wieku do roku 1930. Koncentruje się na historii, ale ujmuje ją filozoficznie i teologicznie, wiele uwagi poświęcając życiu Kościoła w tej części kraju. Z właściwą sobie skrupulatnością opisuje historię miasta i bazyliki katedralnej, muzeum diecezjalne, instytucje kościelne, świątynie Płocka – także te już nie istniejące w jego czasach, szpital miejski, zakłady dobroczynne, życie umysłowe i materialne Płocka w XIX i XX wieku czy mariawitów, których ruch zrodził się w Płocku.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że abp Nowowiejski wiele uwagi poświęca wielokulturowości i wielowyznaniowości miasta. Ukazuje jego życie duchowe, umysłowe, moralne, potencjał ludzki, stan intelektualny. Daje wizję miasta, w którym rodzą się systemy, style życia i samoświadomość społeczna. Jak przekonują badacze tego dzieła, monografia „jest wiernym świadectwem przeszłości miasta i regionu”.
Zawarte w monografii opisy i relacje uzupełniają plany miasta, rysunki, ryciny, fotografie, uwieczniające Płock, jakiego od dawna już nie ma. Dokumentacja wizualna pozwala na autentyczne odtworzenie rzeczy i zjawisk historycznych, ratuje od zapomnienia zabytki i działa sztuki oraz ich twórców. Poza tym autor monografii Płocka umieścił w niej dodatek w postaci źródeł rękopiśmiennych i drukowanych o Płocku oraz genealogię Piastów mazowieckich.
Reprint dzieła pt. „Płock. Monografja historyczna” bł. abpa A.J. Nowowiejskiego wydany został po niemal ćwierćwieczu – poprzednio w 1991 r. z okazji pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Płocka. Obecnie dostępny jest w Płockiej Księgarni Diecezjalnej i Płockim Instytucie Wydawniczym. Kosztuje 95 zł.
Elżbieta Grzybowska, rzecznik prasowy Diecezji Płockiej
