Nowe zasady prowadzenia zbiórek publicznych

Nowa ustawa o zbiórkach publicznych została opublikowana 17 kwietnia 2014 r. i wejdzie w życie po 3 miesiącach.

Co się zmienia od 18 lipca 2014 r. ze zbiórkami?

• Zbiórki elektroniczne – np. przez przelewy - można będzie prowadzić bez żadnych dodatkowych formalności. W tym wypadku przejrzystość i możliwość kontroli zapewniona jest dzięki technologii (przepływ pieniędzy jest rejestrowany). Dzięki ograniczeniu formalności ułatwiony będzie rozwój crowdfundingu w Polsce.

• W przypadku organizowanych w przestrzeni publicznej zbiórek w gotówce i zbiórek darów – wystarczy proste zgłoszenie zbiórki na ogólnopolskim portalu, tam też będą publikowane sprawozdania ze zbiórki. Wszystko to po to, by – nie tylko urzędnik –ale każdy obywatel miał łatwy dostęp do informacji, o tym, kto i na co zbiera oraz jak rozdysponował środki.

Do 18 lipca 2014 r. obowiązują przepisy ustawy o zbiórkach publicznych z 1933 r.: każdy, kto chce prowadzić zbiórkę publiczną, nadal musi ubiegać się o pozwolenie władzy (właściwej dla terenu zbiórki), a potem przed tą samą władzą się rozliczyć. Zatem to urzędnicy oceniali, czy cel zbiórki jest „godny poparcia”. Sprawdzają też, czy zebrane środki zostały „odpowiednio” wykorzystane. Taka rola władzy w organizowaniu dobroczynności obywateli była już od wielu lat kwestionowana.

Przygotowaną w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji ustawa zakłada, że to obywatele powinni decydować o tym, komu – jakiej organizacji i na jaki cel – przekazać swoje pieniądze. To dla nich powinna być przygotowywana informacja o zbiórkach i ich wynikach. Także po to, by możliwa była skuteczniejsza kontrola zbiórek.

Szczegóły zmiany
Nowa ustawa dotyczyć będzie tylko takich zbiórek, gdzie nie ma śladów przepływu środków a darczyńca pozostaje anonimowy.

1) Zbieranie na dobre cele przez przelewy na konto – gdzie przepływ pieniędzy jest rejestrowany – nie będzie podlegało regulacji dotyczącej zbiórek publicznych.

Zgodnie z nową ustawą w internecie każdy będzie mógł zbierać, na co chce – bez zezwolenia i bez zgłoszenia (chyba, że zbiera na cele inwestycyjne, wtedy mogą obowiązywać przepisy regulujące inwestycje finansowe).

2) Także dla tych zbiórek – organizowanych w przestrzeni publicznej, gdzie darczyńca i zbierający nie znają się - wprowadzamy znaczne ułatwienia.

Ustawa znosi obowiązek uzyskiwania „pozwoleń” na zbiórkę publiczną - zastąpimy je prostymi zgłoszeniami na portalu zbiórki.gov.pl Publikacja na portalu nastąpi w ciągu maksymalnie 3 dni od zgłoszenia elektronicznego i w ciągu 7 dni – dla zgłoszenia tradycyjną pocztą lub faksem. Dziś na urzędowe pozwolenie czeka się do 30 dni. Portal ZBIÓRKI.GOV.PL ruszy w momencie wejścia w życie ustawy.

Zniesiona zostaje opłata skarbowa dla organizatorów zbiórek (84 zł od zbiórki)  oraz kosztowny – szczególnie dla mniejszych inicjatyw - obowiązek publikacji sprawozdań w prasie. Organizacje dobroczynne zaoszczędzą prawie 300 tys. zł na opłacie skarbowej i 3 mln zł z tytułu zniesienia obowiązku umieszczania sprawozdania ze zbiórki w prasie.

Organizator zbiórki będzie mógł zgłosić zbiórkę elektronicznie lub na piśmie, przesyłając formularz pocztą lub faksem  do Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji.

Zgłoszenie elektroniczne będzie bardzo proste do wypełnienia i pozwoli na szybszą rejestrację zbiórki – w ciągu max. 3 dni. Będzie do niego potrzebny podpis cyfrowy – ale nie trzeba się uciekać do płatnych narzędzi. Wystarczy bezpłatny podpis, tzw. profil zaufany ePUAP, który można w paręnaście minut założyć na portalu ePUAP, a później jednorazowo „potwierdzić” stawiając się w urzędzie skarbowym, oddziale ZUS lub NFZ.

3) Teraz informacje o zbiórkach i sprawozdania z nich przechowywane są w urzędzie. Na mocy nowej ustawy będą dostępne online dla wszystkich.

Wszystkie zbiórki publiczne – małe, duże, ogólnopolskie i lokalne – będą zgłaszane na ZBIÓRKI.GOV.PL. To też ułatwi społeczną kontrolę – informacja na temat zbiórek prezentowana będzie w sposób przejrzysty i dostępny dla wszystkich.

Konsekwencje zmiany
Organizacja zbiórek publicznych będzie pozbawiona zbędnych formalności. Organizatorzy zbiórek będą mogli się skupić na tym, co w dobroczynności najważniejsze – na zdobywaniu zaufania, za którym może pójść społeczne wsparcie.

Wszystkim obywatelom ustawa ułatwi poznanie skali akcji społecznych organizowanych w całym kraju. Ta wiedza zamknięta była do tej pory w segregatorach w urzędach. A wystarczy spojrzeć na cele zbiórek ogólnopolskich, na które urzędowe zgody wydawał do tej pory MAC, by zobaczyć, wokół jakich inicjatyw organizują się obywatele:

• na stypendia dla zdolnych dzieci
• na pomoc mieszkańcom zaprzyjaźnionych miast na Ukrainie
• na pomoc niepełnosprawnym
• na schronienie dla ofiar konfliktu w Syrii
• na haftowaną replikę obrazu Matejki „Jan III Sobieski pod Wiedniem„
• na renowację neonu „KINO OCHOTA”
• na szkoły w Afganistanie, Autonomii Palestyńskiej, Kenii, Somalii i Sudanie Południowym

źródło: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, op. K. Kozłowski